تعمیرات با قطعات استاندارد و ردیابی‌شده (traceable)
در صنعت حساس و پرریسک هوانوردی ، ایمنی همواره در صدر اولویت ها قرار دارد. یکی از کلیدی ترین عواملی که ایمنی پرواز و سلامت
ناوگان هوایی را تضمین میکند، استفاده از قطعات استاندارد و قابل ردیابی (traceable) در فرآیندهای تعمیر و نگهداری است. این موضوع
نه فقط یک الزام مقرراتی، بلکه جوهره اعتمادسازی در بین ایرلاین‌ها، مسافران و حتی نهادهای بازرسی بین‌المللی به‌شمار می‌آید.
قطعه «استاندارد» یعنی چه؟
قطعات استاندارد در هوانوردی به قطعاتی گفته می‌شود که:
بر اساس استانداردهای جهانی (مانند استانداردهای FAA، EASA یا ICAO) ساخته شده‌اند.
تاییدیه‌های لازم (Form-1 یا FAA 8130-3) را دارند.
از سوی سازنده اصلی (OEM) یا تولیدکننده تاییدشده (PMA/TSO) ارائه می‌شوند.
این قطعات باید بتوانند عملکرد خود رادر محدوده‌های تعریف‌شده (Limits)طی عمرمفید خود به‌طور کامل انجام دهند.به‌علاوه در برابر فشار،
حرارت، خوردگی و لرزش‌هایی که در عملیات هوایی تجربه می‌شود، مقاومت کافی داشته باشند.
ردیابی (Traceability) چرا اهمیت دارد؟
ردیابی (Traceability) یعنی امکان شناسایی تاریخچه کامل هر قطعه؛از زمان تولید،انتقال میان انبارها،نصب روی هواپیما، تعویض، تعمیرات
دوره‌ای تا حتی زمان اسقاط.
این زنجیره مستندات شامل:
شماره سریال قطعه (Serial Number)
شماره قطعه (Part Number)
سوابق نصب و تعویض
سوابق تعمیرات و صدور گواهینامه‌های CRS
گزارش‌های کیفی پس از تعمیر یا اورهال
وجود این داده‌ها به ایرلاین و CAMO کمک میکند که مطمئن شوند هرقطعه دقیقاً مطابق با استانداردها نصب شده و در صورت بروز مشکل،
بتوانند منشأ آن را ردیابی کنند.
الزامات مقرراتی برای تعمیرات با قطعات استاندارد و ردیابی‌شده (traceable)
طبق مقررات CAO.IR در ایران (و همچنین Part 145 در EASA)،کلیه قطعات مورد استفاده درتعمیرات هواپیما باید دارای ویژگیهای زیر باشند:
منبع مشخص (Approved Supplier)
اسناد پشتیبان (Release Certificate یا Authorized Release Document)
عدم مغایرت با AD ها یا SB های صادره
سوابق تعمیر یا اوورهال در صورت applicable
ثبت‌نام در سیستم‌های CAMO و ذخیره سوابق برای حداقل بازه‌های زمانی الزام‌شده (معمولاً 3-5 سال)
ریسک‌های استفاده از قطعات غیرقابل ردیابی (Untraceable)
استفاده از قطعاتی که فاقد مدارک قابل ردیابی هستند می‌تواند پیامدهای بسیار خطرناکی داشته باشد:
افزایش احتمال وقوع نقص در حین پرواز
بروز اشکال در ممیزی‌های IOSA، SAFA یا سازمان هواپیمایی کشوری
Ground شدن ناوگان و خسارت مالی سنگین
آسیب جدی به اعتبار برند ایرلاین وتعمیرات با قطعات استاندارد و ردیابی‌شده (traceable)
به همین دلیل ایرلاین‌های حرفه‌ای همواره به مراکز تعمیراتی (MRO) تأکید می‌کنند که فقط از قطعات traceable استفاده شود.
نقش مراکز MRO معتبر در این فرایند
مراکز تعمیراتی دارای تاییدیه Part 145، به‌عنوان یک حلقه کلیدی در زنجیره نگهداری و ایمنی، متعهد هستند که:
از تامین‌کنندگان تاییدشده قطعه تهیه کنند.
اسناد Release (مثلاً EASA Form-1 یا 8130-3) را به‌صورت کامل نگهداری کنند.
پس از هر عملیات، مدارک نصب و صدور CRS را دقیقاً مطابق مقررات به ایرلاین و CAMO تحویل دهند.
همچنین این مراکز با داشتن سیستم‌های ERP و بارکدگذاری پیشرفته، امکان ردیابی هر قطعه را در کسری از زمان فراهم می‌کنند.
مثال از یک فرآیند ردیابی واقعی
فرض کنید یک کنترل ولو هیدرولیک (Hydraulic Control Valve) روی یکی از ناوگان نصب شده است. فرآیند ردیابی به این شکل خواهد بود:
تامین قطعه با اسناد Form-1 از تولیدکننده تاییدشده
ثبت قطعه در سیستم انبار و اختصاص شماره ورود
نصب قطعه توسط تکنسین مجاز (B1/B2) و ثبت آن در Work Order
صدور گواهی CRS پس از انجام عملکرد تست
به‌روزرسانی سوابق CAMO ایرلاین برای ردیابی بعدی
نتیجه‌گیری؛ سرمایه‌گذاری برای ایمنی و اطمینان
در نهایت میتوان گفت استفاده از قطعات استاندارد و ردیابی‌شده،فقط یک الزام از سوی سازمان‌های هواپیمایی نیست؛ بلکه تضمین‌کننده
آرامش خاطر مدیران ناوگان، خدمه پرواز و در نهایت مسافرانی است که جان خود را به این سیستم پیچیده و دقیق می‌سپارند.
ایرلاین‌هایی که با مراکز تعمیراتی معتبر همکاری می‌کنند و به موضوع Traceability اهمیت ویژه‌ای میدهند، با کاهش احتمال AOG،افزایش
طول عمر ناوگان و عبور راحت‌تر از ممیزی‌ها، در نهایت سودآوری و اعتبار بیشتری در بازار پررقابت هوانوردی خواهند داشت.
برای مشاوره وخرید با ما در ارتباط باشید.