تعمیرات سیستم‌های پروازی با استانداردهای داخلی
افزایش ایمنی، خودکفایی فنی و کاهش وابستگی خارجی
سیستم‌های پروازی یکی از حیاتی‌ترین اجزای هر هواپیما به شمار می‌روند . این سیستم ها مستقیماً بر عملکرد ، ایمنی ، پایداری
و هدایت هواپیما تأثیر دارند و کوچک ترین نقص در آن ها می‌تواند فاجعه بار باشد . تعمیرات این سیستم‌ها باید با نهایت دقت، بر پایه
اسناد فنی معتبر و تحت نظارت مستقیم مراجع تخصصی انجام شود.
در کشورهایی با صنعت هوانوردی در حال رشد، مانند ایران، استفاده از استانداردهای داخلی در تعمیرات سیستم های پروازی علاوه
بر مزیت های اقتصادی ، نقش مهمی در افزایش خودکفایی و ارتقاء مهارت فنی متخصصان دارد . در این مقاله ، به بررسی ضرورت،
الزامات، چالش‌ها و راهکارهای اجرای تعمیرات سیستم‌های پروازی مطابق با استانداردهای داخلی می‌پردازیم.
تعریف سیستم‌های پروازی
سیستم‌های پروازی شامل مجموعه‌ای از اجزا و مکانیزم‌ها هستند که کنترل، هدایت، مانور و پایداری هواپیما را در طول پرواز بر عهده
دارند. این سیستم‌ها معمولاً به بخش‌های زیر تقسیم می‌شوند:
سیستم هدایت پروازی (Flight Control System)
1.سیستم‌های هیدرولیک پروازی (Hydraulic Flight Systems)
2.سیستم‌های ناوبری (Navigation)
3.سیستم‌های اتوپایلوت (Autopilot)
4.سیستم‌های هشدار و کنترل وضعیت پروازی (Warning & Monitoring)
5.سیستم‌های برق و کنترل الکتریکی پرواز (Fly-by-wire)
6.سیستم‌های پایداری هواپیما (Yaw Damper، Trim، Auto Trim)
اهمیت تعمیرات با استانداردهای داخلی
در بسیاری از کشورها، تعمیرات هواپیما طبق استانداردهای بین‌المللی نظیرFAA(سازمان هوانوردی فدرال آمریکا) وEASA(آژانس ایمنی
هوانوردی اروپا) انجام می‌شود. اما در ایران و برخی کشورهای دیگر، به دلیل محدودیت‌های وارداتی، هزینه‌های بالا ومسائل سیاسی،
وابستگی کامل به این نهادها امکان‌پذیر یا پایدار نیست. به همین دلیل، توسعه و اجرای استانداردهای داخلی ضرورت می‌یابد.
مزایای به‌کارگیری استانداردهای داخلی در تعمیرات سیستم‌های پروازی:
کاهش وابستگی به خارج و ارتقاء خودکفایی صنعتی
تطبیق با شرایط اقلیمی و عملیاتی داخلی
صرفه‌جویی ارزی و اقتصادی
ایجاد اشتغال و رشد دانش بومی
افزایش سرعت و دسترسی به خدمات تعمیراتی
مؤلفه‌های استاندارد تعمیرات سیستم‌های پروازی
برای آنکه تعمیر سیستم‌های پروازی مطابق استانداردهای داخلی انجام شود، رعایت چند اصل ضروری است:
مستندسازی فنی دقیق
تهیه و تدوین دستورالعمل‌های تعمیراتی (MRO Procedures)،دفترچه‌های تعمیراتی بومی وراهنمای کاربردی مطابق باویژگی‌های هواپیما
های موجود در کشور (مثلاً هواپیماهای ایرباس، فوکر، ATR، یا هواپیماهای آموزشی ساخت داخل).
آموزش تخصصی نیروی انسانی
تکنسین‌ها و مهندسان تعمیراتی باید با اصول فنی سیستم‌های پروازی، نحوه کارکرد، تحلیل عیب و روش‌های تست عملکرد آشنا باشند.
آموزش‌ها باید بر پایه استانداردهای بین‌المللی اما با تفسیر بومی ارائه شوند.
استفاده از ابزار دقیق تست
بخش بزرگی از تعمیرات سیستم‌های پروازی نیازمند تجهیزات پیشرفته تست وعیب‌یابی است. ساخت یا بومی‌سازی این تجهیزات یکی از
ارکان استاندارد داخلی محسوب می‌شود.
کنترل کیفی چندلایه
باید فرآیند کنترل کیفی سخت‌گیرانه و چندمرحله‌ای در مراحل قبل، حین و بعد از تعمیر اعمال شود. صدور مجوز پروازی باید تنها پس از تأیید
نهایی کیفیت تعمیر انجام گیرد.
چالش‌های پیاده‌سازی استانداردهای داخلی
با وجود اهمیت و مزایای قابل توجه، تعمیرات سیستم‌های پروازی با استانداردهای داخلی با چالش‌هایی همراه است:
کمبود منابع مستند معتبر
در غیاب دسترسی به اسناد اصلی شرکت های سازنده (OEM) ،تولیددستورالعمل های دقیق داخلی نیازمندمهندسی معکوس وتجربه فنی
بالاست.
نبود زیرساخت فنی کافی
تجهیزات تست، نرم‌افزارهای تخصصی، قطعات یدکی و فضاهای ایمن تعمیراتی در بسیاری از مناطق کشور محدود است.
نیاز به هماهنگی بین‌نهادی
سازمان هواپیمایی کشوری،نیروی هوایی،شرکت‌های هواپیمایی،مراکز تعمیراتی و دانشگاه هابایددرتدوین و اجرای استانداردداخلی همکاری
داشته باشند.
مقاومت نسبت به تغییر
در برخی موارد،تکنسین‌هایامدیران فنی تمایل دارندهمچنان به روش‌های سنتی یاخارجی تکیه کنندوبهاستانداردهای بومی اعتمادکافی ندارند.
راهکارهای توسعه تعمیرات پروازی با استاندارد داخلی
برای رفع چالش‌ها و تقویت ظرفیت تعمیراتی کشور، اقدامات زیر پیشنهاد می‌شود:
تأسیس مرکز ملی تعمیرات پروازی (MRO Center)
با تمرکز بر سیستم‌های پروازی، این مرکز می‌تواند مرجع تدوین استانداردها، آموزش و اجرای پروژه‌های تعمیراتی باشد.
تهیه استانداردهای فنی داخلی توسط سازمان هواپیمایی کشوری
مشابه FAA یا EASA، سازمان هواپیمایی کشور باید مجموعه مقررات فنی بومی برای تعمیرات سیستم‌های پروازی تدوین و ابلاغ کند.
سرمایه‌گذاری روی تجهیزات تست و آزمایشگاه‌ها
ساخت و تجهیز آزمایشگاه‌های تخصصی سیستم‌های کنترل پرواز، ناوبری و برق پروازی از الزامات توسعه صنعت تعمیرات است.
همکاری با دانشگاه‌ها و مراکز علمی
توسعه نرم‌افزارهای شبیه‌ساز،مدل‌سازی سیستم‌های پروازی و مستندسازی فنی می‌تواندازطریق پایان‌نامه‌ها وپروژه‌های تحقیقاتی انجام شود.
ایجاد بانک اطلاعات فنی داخلی
اطلاعات تعمیراتی، تجربیات موفق، خطاهای رایج و نتایج تست‌ها باید در قالب یک بانک جامع در دسترس تمام مراکز تعمیراتی قرار گیرد.
نتیجه‌گیری
تعمیرات سیستم‌های پروازی نیازمنددقت،تخصص ورعایت استانداردهای بالا است.درکشورهایی مانند ایران، طراحی و اجرای استانداردهای داخلی
درحوزه تعمیرات پروازی،یک ضرورت راهبردی برای افزایش استقلال فنی وارتقاء امنیت هوانوردی است.با همکاری بین‌نهادی،آموزش نیروی متخصص
وتجهیززیرساخت‌ها،می‌توان به سطحی ازتوانمندی رسیدکه نه‌تنهاپاسخگوی نیازداخلی باشد،بلکه به‌عنوان یک صنعت صادرات‌محورنیزنقش‌آفرینی کند.
برای مشاوره و خرید با ما در ارتباط باشید.