تعمیر و نگهداری موتور APU هواپیما

تعمیر و نگهداری موتور APU هواپیما

APU چیست و چرا اهمیت دارد؟

APU یا Auxiliary Power Unit به معنای «واحد توان کمکی» است. این موتور کوچک اما بسیار حیاتی ، معمولاً در انتهای هواپیما

(اغلب در بخش دم) نصب می‌شود و وظیفه آن تأمین برق و هوای فشرده موردنیاز سیستم‌های مختلف هواپیما، در زمانی است

که موتورهای اصلی خاموش هستند.مثلاً وقتی هواپیما روی زمین است و موتورهای توربوفن خاموش‌اند، APU برق سیستم‌های

کابین، تهویه هوا، و هیدرولیک را تأمین می‌کند. همچنین با تأمین هوای فشرده، نقش کلیدی در راه‌ اندازی موتور های اصلی ایفا

می‌کند. به همین دلیل، عملکرد صحیح APU برای عملیات روان و مستقل یک هواپیما اهمیت زیادی دارد.

اجزای اصلی APU

برای درک بهتر اهمیت تعمیر و نگهداری APU، لازم است اجزای اصلی آن را بشناسیم:

کمپرسور: هوای محیط را می‌مکد و فشرده می‌کند.

توربین: نیروی حرکتی تولید می‌کند و کمپرسور را می‌چرخاند.

ژنراتور: برق موردنیاز هواپیما را تولید می‌کند.

سیستم‌های کمکی: شامل سوخت‌رسانی، روانکاری، خنک‌کاری و سیستم کنترل الکترونیکی (FADEC یا ECU).

هر یک از این بخش‌ نیازمند بررسیهای دوره‌ای و تعمیرات پیشگیرانه هستند تا از بروز نقص در زمانهای حساس جلوگیری شود.

انواع تعمیر و نگهداری موتور APU هواپیما

بازرسی‌های روزانه (Daily / Transit Check)

این سطح از بازرسی، توسط تکنسین‌های خط (Line Maintenance) انجام می‌شود. در این بررسی‌ها معمولاً:

سطح روغن APU چک می‌شود.

شواهد نشتی سوخت یا روغن بررسی می‌شود.

پیام‌ها و هشدارهای سیستم عیب‌یاب (BITE) خوانده می‌شود.

سرویس‌های دوره‌ای (Scheduled Maintenance)

بر اساس ساعات کارکرد APU (معمولاً برحسب ساعات یا سیکل‌ها)، بازرسی‌های دقیق‌تری در آشیانه انجام می‌شود. در این

سرویس‌ها:

فیلترهای سوخت و روغن تعویض میشوند.سیستم‌های کنترلی کالیبره میشوند.تست عملکرد کامل (Ground Run) صورت میگیرد.

تعمیرات اساسی (Overhaul)

بعد از رسیدن APU به چرخه تعمیر اساسی(مثلاً هر ۵۰۰۰ تا ۱۰,۰۰۰ ساعت کارکرد)،این موتور به مرکز تعمیرات تخصصی ارسال

می‌شود. در آنجا به‌طور کامل دمونتاژ، تمیزکاری، بازرسی غیرمخرب (NDT) و در صورت نیاز تعویض قطعات فرسوده انجام می‌شود.

مهم‌ترین خرابی‌های APU و نشانه‌های آن

کاهش فشار روغن: یکی از مشکلات رایج است که می‌تواند ناشی از نشتی یا خرابی پمپ روغن باشد.

مشکلات استارت: اگر موتور APU به‌سختی استارت بخورد یا اصلاً روشن نشود، دلایل آن می‌تواند از گرفتگی فیلتر سوخت گرفته

تا خرابی ECU باشد.

صدای غیرعادی: صداهای غیرمعمول اغلب نشانه‌ای از خرابی یاتاقان‌ها یا عدم بالانس پره‌های کمپرسور و توربین است.

هشدار HOT START: که نشان‌دهنده افزایش بیش از حد دمای اگزوز (EGT) است.

نکات مهم در نگهداری پیشگیرانه APU

بررسی مداوم سطح و کیفیت روغن: چون APU معمولاً در زمان‌ های طولانی در حالت استندبای می‌ماند ، ممکن است خوردگی

داخلی در یاتاقان‌ها یا شفت‌ها ایجاد شود. استفاده از روغن مناسب و چک‌کردن وضعیت آن بسیار حیاتی است.

تست کارکرد در بازه‌های مشخص: حتی اگر هواپیما پرواز نکند، APU باید طبق برنامه استارت شود تا روانکاری داخلی به‌ درستی

صورت گیرد.

استفاده از دستگاه‌های BITE یا FAULT READER: که داده‌های عیب‌یابی داخلی APU را تحلیل میکند و می‌تواند ایراداتی که هنوز

بروز فیزیکی ندارند را تشخیص دهد.

توجه به بولتن‌های خدماتی (SB): شرکت‌های سازنده APU مانند Honeywell و Pratt & Whitney مرتباً دستورالعمل‌ های جدیدی

برای بهبود عملکرد یا جلوگیری از ایرادات بالقوه صادر می‌کنند که باید در بازرسی‌ها اعمال شوند.

تحولات آینده درتعمیر و نگهداری موتور APU هواپیما

امروزه سیستم‌های APU با کنترل‌های دیجیتال (FADEC) تولید میشوند که امکان پایش لحظه‌ای عملکرد موتور را میدهد. همچنین

داده‌های عملکرد به‌ صورت  آنلاین به سیستم‌ های تحلیل مرکزی ایرلاین‌ ها ارسال می‌شود  تا قبل از بروز خرابی جدی ، اقدامات

پیشگیرانه صورت گیرد.از طرف دیگر ، استفاده  از فناوری‌ های NDT پیشرفته  مثل فراصوت  فازی یا تصویر برداری حرارتی ، کیفیت

تعمیرات اساسی را به‌مراتب افزایش داده است.

جمع‌بندی

APU هرچند کوچک‌تر از موتورهای اصلی هواپیماست،اما اهمیت آن در حفظ استقلال عملیاتی وکاهش وابستگی به تجهیزات زمینی

(GPU, ASU) بسیار بالاست. تعمیر و نگهداری اصولی APU به معنای افزایش قابلیت اطمینان،کاهش هزینه‌های غیرمنتظره و در نهایت

تضمین ایمنی و راحتی عملیات پروازی است.

برای مشاوره وخرید با ما در ارتباط باشید.