مراحل تست قطعات اویونیک
اویونیک (Avionics) شاخه‌ای از فناوری هوافضا است که به طراحی و توسعه سیستم‌های الکترونیکی و ابزار دقیق مورد استفاده در هواپیماها،
ماهواره‌ها و حتی موشک‌ها میپردازد.این سیستم‌ها شامل تجهیزات ناوبری، ارتباطی، مدیریت پرواز، سنسورها، نمایشگرها و ده‌ها زیرسیستم
دیگر هستند که ایمنی و کارایی پرواز را تضمین می‌کنند. به همین دلیل،آزمون دقیق و مرحله‌به‌مرحله قطعات اویونیک اهمیت فوق‌العاده‌ای دارد.
در این مقاله به معرفی مهم‌ترین مراحل تست قطعات اویونیک می‌پردازیم.
بازرسی اولیه (Visual Inspection)
اولین گام در هر فرآیند تست اویونیک ، بازرسی ظاهری است. در این مرحله تکنسین با استفاده از چشم یا ابزار های کمکی مانند ذره‌بین و
میکروسکوپ، سطح قطعه، اتصالات لحیم‌کاری، سوکت‌ها و مسیرهای چاپی را بررسی میکند. هرگونه ترک، زنگ‌زدگی، سوختگی، شل بودن
قطعات یا اتصالات قطع‌شده باید پیش از ورود به مراحل پیشرفته‌تر رفع شود.
این مرحله هرچند ساده به‌نظر می‌رسد، اما می‌تواند از بسیاری از مشکلات جدی در آینده جلوگیری کند.
بررسی مشخصات الکتریکی (Continuity & Insulation Test)
در ادامه لازم است که از سلامت الکتریکی مدارها و سیم‌کشی‌ها اطمینان حاصل شود. به این منظور از مولتی‌مترها یا تسترهای تخصصی برای
بررسی موارد زیر استفاده می‌شود:
تست پیوستگی (Continuity): برای اطمینان از اتصال صحیح مدارها و مسیرهای الکتریکی.
تست عایق (Insulation Resistance): برای سنجش مقاومت بین سیم‌ها و زمین تا از عدم وجود اتصال کوتاه یا نشت جریان اطمینان حاصل شود.
این آزمون به خصوص در کابل‌های چند رشته‌ای و کانکتورها اهمیت زیادی دارد.
آزمون عملکرد (Functional Test)
پس از تأیید سلامت ظاهری و الکتریکی، قطعه وارد مرحله مهم آزمون عملکردی می‌شود. در این مرحله، قطعه اویونیک به تجهیزات شبیه‌ساز یا
ایستگاه‌های تست (Test Bench) متصل شده و تحت شرایط مشابه با عملکرد واقعی در هواپیما قرار می‌گیرد.
برای مثال:
واحدهای نمایشگر (DU) بررسی می‌شوند تا تمام نشانه‌گرها و رنگ‌ها به‌درستی ظاهر شوند.
رادیوها و سیستم‌های ارتباطی از نظر ارسال و دریافت سیگنال ارزیابی می‌شوند.
تجهیزات ناوبری مانند VOR و ILS از نظر دقت سیگنال و نمایش صحت داده‌ها تست می‌گردند.
در این آزمون پارامترهایی نظیر ولتاژ، جریان، فرکانس، سیگنال‌های ورودی و خروجی و حتی دمای کارکرد بررسی و با مقادیر استاندارد مقایسه
می‌شود.
تست‌های محیطی (Environmental Testing)
قطعات اویونیک در شرایط سخت جوی و فیزیکی کار می‌کنند. به همین دلیل لازم است پیش از نصب، مقاومت آن‌ها در برابر این شرایط سنجیده
شود. این شامل تست‌هایی مانند:
1.آزمون دما: قرار دادن قطعه در اتاق‌های حرارتی (Thermal Chambers) برای اطمینان از عملکرد صحیح در دماهای پایین و بالا.
2.آزمون لرزش (Vibration): شبیه‌سازی ارتعاشات و شوک‌هایی که قطعه هنگام پرواز یا برخاست و نشستن تجربه میکند.
3.آزمون رطوبت: بررسی واکنش قطعه در رطوبت بالا.
این تست‌ها تضمین می‌کنند که قطعه در طول عمر مفید خود، در تمام محدوده‌های محیطی تعیین‌شده به درستی کار خواهد کرد.
آزمون‌های تخصصی نرم‌افزاری
امروزه بسیاری از قطعات اویونیک به نرم‌افزار وابسته‌اند. بنابراین بررسی نسخه نرم‌افزار و اعتبارسنجی آن نیز بخشی از مراحل تست محسوب
می‌شود. در این آزمون‌ها موارد زیر بررسی می‌شود:
صحت لود شدن نرم‌افزار و چک‌سام (Checksum).
مطابقت نسخه نرم‌افزار با مستندات فنی.
عملکرد صحیح توابع نرم‌افزاری در پاسخ به ورودی‌های شبیه‌سازی‌شده.
ثبت نتایج و صدور گواهی
پس از انجام تمام آزمون‌ها، نتایج در برگه‌های تست (Test Sheet) ثبت می‌شود. در صورت مطابقت کامل با استانداردهای تولیدکننده یا مقررات
هوانوردی (مانند EASA Part-145 یا FAA)، برای قطعه گواهی صلاحیت (Certificate of Release to Service) صادر می‌شود. این گواهی تضمین
میکند که قطعه آماده نصب در هواپیما و بهره‌برداری ایمن است.
نتیجه‌گیری
تست قطعات اویونیک فرآیندی دقیق،گام‌به‌گام و ضروری است که از ایمنی پرواز پشتیبانی میکند. بدون این آزمون‌ها، هیچ تضمینی برای عملکرد
صحیح تجهیزات در شرایط دشوار پروازی وجود نداشت. به همین دلیل تکنسین‌های اویونیک آموزش‌های سخت‌گیرانه‌ای می‌بینند تا هر مرحله از
این تست‌ها را با دقت بالا انجام دهند. این فرایند، هواپیما را به یکی از امن‌ترین وسایل حمل‌ونقل جهان تبدیل کرده است.
برای مشاوره و خرید با ما در ارتباط باشید.