رباتیک در تعمیر و نگهداری هواپیما
صنعت هوانوردی در دهه‌های اخیر پیوسته در پی یافتن روش‌هایی برای ارتقای ایمنی، کاهش هزینه‌ها و افزایش سرعت عملیات نگهداری و تعمیرات (MRO)
بوده است. یکی از مهم‌ترین تحولات اخیر در این حوزه، بهره‌گیری از فناوری رباتیک و سیستم‌های خودکار برای انجام وظایف بازرسی، تمیزکاری، رنگ‌آمیزی و
حتی برخی تعمیرات مکانیکی در هواپیماها است. این پیشرفت‌ها نشان می‌دهد که رباتها به آرامی به یکی از اعضای ثابت آشیانه‌های نگهداری و تعمیرات
تبدیل میشوند.
چرا رباتیک در تعمیر و نگهداری هواپیما اهمیت پیدا کرده است؟
نگهداری هواپیما فرآیندی پیچیده،وقت‌گیر و بسیار دقیق است.با توجه به فشار اقتصادی شرکتهای هواپیمایی برای کاهش مدت زمان زمین‌گیر بودن (Ground
Time)، نیاز به راه‌حل‌های سریع و مطمئن روز به روز بیشتر میشود. رباتها با امکان انجام بازرسی‌های تکراری و دقیق،کاهش احتمال خطای انسانی و تسریع
فرایندها، میتوانند مزیت قابل توجهی ایجاد کنند.
از سوی دیگر برخی وظایف مانند بازرسی بدنه یا بال‌های هواپیما نیازمند دسترسی دشوار، کار در ارتفاع یا موقعیت‌های خسته‌کننده و خطرناک برای انسان
هستند. در چنین شرایطی استفاده از رباتهای زمینی یا پرنده می‌تواند علاوه بر ایمنی، کیفیت کار را نیز بهبود دهد.
کاربردهای رباتیک در تعمیر و نگهداری هواپیما
یکی از جذاب‌ترین جنبه‌های رباتیک در MRO گستردگی کارکردهای آن است.از رباتهای کوچک مجهز به دوربین و سنسورهای دقیق گرفته تا بازوهای صنعتی
غول‌پیکر، هر کدام کاربرد خاصی دارند.
رباتهای پرنده (Drone) به طور گسترده برای بازرسی ظاهری بدنه، بال‌ها، سطوح کنترلی و حتی دم هواپیما به کار می‌روند. این پهپاد ها با دوربین‌های با
وضوح بالا و حسگرهای مادون قرمز میتوانند ترک‌های کوچک، خوردگی، لکه‌های رنگ جداشده یا سایر آسیب‌های سطحی را شناسایی کنند. علاوه بر آن،
پهپادها با تولید گزارش‌های تصویری دقیق به کاهش زمان بازرسی کمک می‌کنند.
رباتهای زمینی یا خودروهای خودکار نیز در تعمیرگاه‌ها به کار گرفته میشوند. برای مثال برخی از این رباتها مجهز به ابزارهای اولتراسونیک یا جریان گردابی
(Eddy Current) هستندو میتوانند به صورت برنامه‌ریزی‌شده مسیرها از پیش تعیین‌شده روی سطح هواپیما را طی کنند و به جستجوی ترکها یا ناپیوستگی
های ساختاری بپردازند.
همچنین در عملیات رنگ‌آمیزی یا پاکسازی رنگ قدیمی از بدنه، رباتهای بازویی بزرگی به کار می‌روند که میتوانند با دقت و یکنواختی بسیار بالا این کار را
انجام دهند، در حالی که از تماس اپراتور انسان با مواد شیمیایی خطرناک جلوگیری میشود.
رباتیک در تعمیرات داخلی و سیستم‌های مکانیکی
کاربرد رباتیک در تعمیر و نگهداری هواپیما تنها به سطح خارجی آن محدود نمی‌شود. در مواردی که باید کانال‌ها یا فضاهای محدود داخل بال یا بدنه هواپیما
بررسی شوند، از رباتهای کوچک با دوربین و چراغ‌های LED استفاده میشود. این رباتها وارد فضاهایی میشوند که دسترسی انسان دشوار یا غیرممکن
است و وضعیت کابل‌ها، لوله‌ها یا ساختار داخلی را پایش می‌کنند، که نمونه‌ای از پیشرفت‌های رباتیک در تعمیر و نگهداری‌هواپیما به شمار می‌رود.
علاوه بر این، پروژه‌هایی در جریان است که در آنها بازوهای رباتیک میتوانند وظایفی چون محکم کردن پیچ‌ها یا حتی جای‌گذاری پنل‌های دسترسی
را انجام دهند. این نوع کاربردها نشان می‌دهد رباتیک در تعمیر و نگهداری هواپیما می‌تواند نقش مستقیمی در افزایش دقت، سرعت و ایمنی عملیات
تعمیراتی داشته باشد.
چالش‌ها و آینده رباتیک در MRO
هرچند مزایای رباتیک در تعمیر و نگهداری هواپیما انکارناپذیر است، اما استفاده از آن در صنعت هوانوردی با چالش‌هایی همراه است. مسائل مربوط به ایمنی
عملکرد رباتها، نیاز به تاییدیه‌های سازمان‌های هوایی (مثل EASA یا FAA) برای تغییر فرایندهای سنتی، و همچنین سرمایه‌گذاری اولیه بالا از مهم‌ترین موانع
گسترش رباتیک در تعمیر و نگهداری هواپیما به شمار می‌روند.
با این وجود، روند توسعه رباتیک در تعمیر و نگهداری هواپیما به سمت استفاده گسترده‌تر پیش می‌رود. پیش‌بینی میشود در آینده نزدیک ترکیبی از پهپادها،
رباتهای زمینی و سامانه‌های هوش مصنوعی بتواند به طور یکپارچه کل فرآیند بازرسی و حتی برخی تعمیرات اولیه را انجام دهد. این تحول در رباتیک در تعمیر
و نگهداری هواپیما می‌تواند باعث کاهش هزینه‌های عملیاتی، افزایش سرعت بازگرداندن هواپیما به خدمت و مهم‌تر از همه ارتقای سطح ایمنی پرواز شود.
جمع‌بندی
رباتیک در تعمیر و نگهداری هواپیما نشان‌دهنده تغییر نگاه صنعت هوانوردی به سمت خودکار سازی و دقت بیشتر است . از بازرسی بدنه با پهپاد گرفته تا
استفاده از بازوهای خودکار برای رنگ‌آمیزی یا تست‌های غیرمخرب، رباتها در حال بازتعریف آینده آشیانه‌های تعمیراتی هستند. این روند بدون شک در سال
های آینده پررنگ‌تر خواهد شد و صنعت هوانوردی را وارد عصری مدرن‌تر و ایمن‌تر می‌کند.
برای مشاوره و خرید با ما در ارتباط باشید.